Atopowe zapalenie skóry (AZS) występuje w naszej szerokości geograficznej często. Dotyczy 15-30% dzieci i 2-10% dorosłych. Przy prawidłowej pielęgnacji skóry opartej na wiedzy i doświadczeniu specjalistów można osiągnąć znaczne wyciszenie schorzenia. Zaniedbania prowadzą do pojawienia się coraz to nowych symptomów. W języku medycznym zwanych marszem alergicznym.

Przyczyny AZS są złożone i nie w pełni wyjaśnione. Chorzy dziedziczą skłonność do nadwrażliwości skóry i do reakcji zapalnych na różne bodźce środowiskowe, które dla większości ludzi są obojętne. Problem przede wszystkim dotyczy skóry, ponieważ jest ona narządem największym (1,5-2,0 m2 u dorosłych) i położonym na zewnętrz. Rozpoznanie opiera się na obecności 3 objawów głównych oraz minimum 3 objawów mniejszych spośród 23 (według Hanifina i Rajki). Najbardziej znaczące dla prognozowania  przebiegu choroby mają stopień suchości skóry, nasilenie świądu oraz wieloważność alergii.

Lato, umiarkowana ekspozycja na słońce, odpoczynek nad morzem lub w górach (mało alergenów) to czas i środowisko korzystne dla chorych na AZS. Już sam okres wakacji kiedy zwykle jest mniej stresu więcej przyjemności, ograniczenie dyscypliny i obowiązków działa pozytywnie. Stres zaostrza zmiany chorobowe. U niektórych pacjentów należy ograniczyć nadmierny wysiłek fizyczny powodujący pocenie, bowiem prowokuje on świąd i drapanie. Jednak ciepło, słońce i mniej alergenów (morze i góry) powoduje u większości chorych remisję na kilka miesięcy.

Przyczyny zaostrzenia AZS

Czemu zmiana pory roku wiąże się z zaostrzeniem azs? Wracamy do obowiązków zawodowych i szkolnych. Powraca stres i napięcie szczególnie w okresie pandemii. Przewiewna, lekka, bawełniana odzież zostaje zamieniona na grubsze ubrania, które często są przyczyną podrażnienia i świądu skóry. Chorzy powinni bezwzględnie zrezygnować z odzieży wełnianej, ponieważ drażni skórę, prowokuje swędzenie i zmusza do drapania. Wyzwala mechanizm błędnego koła, gdyż drapanie z kolei powoduje pojawienie się wykwitów chorobowych i nasila świąd.

Jesienią większość czasu chorzy spędzają w domu z powodu chłodów i krótkiego dnia. Skórze zaczyna brakować komfortu. Zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz pomieszczeń obniża się stopień wilgotności powietrza. Ograniczony zostaje korzystny wpływ słońca a niska temperatura na zewnątrz często prowokuje zapalenie skóry oraz nasila jej suchość na odkrytych częściach ciała - twarzy i rękach.

Niekorzystny wpływ na skórę z AZS ma także twarda woda do mycia, długie gorące kąpiele, kontakt z detergentami czy roztocza kurzu domowego. Ważne jest, aby usuwać z najbliższego otoczenia chorego wszelkie alergeny.

Regularne stosowanie emolientów regeneruje barierę naskórkową, nawilża ją, natłuszcza i ogranicza kontakt skóry z drażniącymi substancjami. Redukuje jej stan zapalny. Jeśli emolienty nie spełniają oczekiwań, a wykwitów chorobowych przybywa i nasila się świąd należy skorzystać z pomocy lekarza.

Jesień to czas wzrostu liczby infekcji górnych dróg oddechowych, a te z kolei też prowokują zaostrzenia AZS.

Dbajmy więc o skórę szczególnie jesienią.