Pleśniawki – co to jest? 

Pleśniawki to rodzaj zakażenia grzybami drożdżopodobnymi wywołanego przez Candida albicans. Infekcja występuje najczęściej na błonie śluzowej jamy ustnej, zwykle po wewnętrznej stronie policzków, na języku, podniebieniu twardym i miękkim lub dziąsłach. W cięższych przypadkach zmiany obejmować mogą także przełyk lub górną część dróg oddechowych.     

Jak rozpoznać pleśniawki?

Pleśniawki wyglądem przypominają okruchy białego serka lub zważone czy ścięte mleko. Pojedyncze wykwity są drobne, o średnicy około 2-5 mm i nieco wystające ponad powierzchnię śluzówki. Ze względu na to, że drożdżaki namnażają się stosunkowo szybko, małe ogniska łączą się w większe obszary i mogą zajmować całą powierzchnię języka lub podniebienia. Błony śluzowe objęte zakażeniem są opuchnięte i zaczerwienione. Chociaż próby mechanicznego usunięcia pleśniawek np. szpatułką często doprowadzają do niewielkiego krwawienia, same zmiany są raczej powierzchowne.

Przyczyny powstawania pleśniawek

Występowanie grzyba Candida albicans jest bardzo powszechne i chociaż na co dzień nie wywołuje widocznych zmian, można go zidentyfikować prawie u każdego z nas. Jeśli nasza odporność jest dostatecznie skuteczna, organizm nie dopuści do niekontrolowanego rozwoju kolonii grzybów. Natomiast kiedy odporność spada, a układ immunologiczny człowieka nie potrafi się bronić - pleśniawki uaktywniają się. Najbardziej narażone na zakażenie są noworodki i niemowlaki, gdyż ich układ odpornościowy wciąż się jeszcze buduje.  

Czynniki sprzyjające rozwojowi infekcji:

• Wcześniactwo – dzieci urodzone przed terminem z niską wagą urodzeniową, u których mechanizmy obronne nie zdążyły się jeszcze wykształcić.
• Noworodki – układ odpornościowy nie jest w pełni dojrzały, naskórek bardzo cienki. Do zakażenia może dojść podczas przechodzenia dziecka przez kanał rodny.
• Leczenie antybiotykami – zarówno u małych dzieci, jak i u dorosłych, które powoduje niszczenie naturalnej flory bakteryjnej chroniącej organizm przed infekcjami.
• Wszelkie stany będące przyczyną obniżenia odporności u dzieci i dorosłych: ciężkie przewlekłe schorzenia, infekcje z gorączką, cukrzyca, AIDS, nowotwory, terapia immunosupresyjna, antybiotykowa, steroidowa i inne zabiegi osłabiające odporność.
• Zaniedbania higieniczne w postaci kontaktu z brudnymi zabawkami, brudnymi smoczkami, oblizywaniem smoczków, które nie były wcześniej umyte, brak higieny podczas przygotowania posiłków dla niemowląt itd.  

Przebieg zakażenia pleśniawkami

Łagodna postać infekcji przy niewielkiej liczbie pleśniawek przebiega zwykle bezobjawowo – zwłaszcza u starszych dzieci lub dorosłych. Natomiast najmniejsze dzieci często stają się płaczliwe lub rozdrażnione z powodu bólu, pieczenia i dyskomfortu w jamie ustnej. Mogą pojawić się wymioty lub chrypa. Dzieci często tracą apetyt ze względu na trudności przy połykaniu.

Leczenie pleśniawek

Im wcześniej zareagujemy i rozpoczniemy leczenie, tym lepiej dla pacjenta – zwłaszcza w przypadku małych dzieci. W pierwszej kolejności staramy się usunąć przyczynę lub źródło zakażenia. Za zwyczaj skuteczne okazuje się leczenie miejscowe specjalistycznymi preparatami przeciwgrzybiczymi, ściśle według wskazań zamieszczonych na ulotce lub zaleceń lekarza. W przypadku zakażeń u małych dzieci lub rozległym charakterze pleśniawek należy ocenić stan ogólny dziecka i poradzić się pediatry. Terapii nie można przerywać ani kończyć zbyt wcześnie, ponieważ niedoleczone pleśniawki zwykle nawracają.

Przy nawracaniu pleśniawek, pacjenta należy przebadać, w celu ustalenia i wyeliminowania przyczyny nawrotów.  U małych dzieci przyczyną może okazać się anemia czy niedobór mikropierwiastków lub witamin, a u dorosłych niewykryta cukrzyca.