Zdarza się, że rodzice będący na wizycie u takich specjalistów jak logopeda, ortodonta czy laryngolog usłyszą zdanie: Należy podciąć wędzidełko podjęzykowe. W celu zrozumienia konieczności wykonania zabiegu oraz poznania wskazań do podcięcia wędzidełka języka, a także zaleceń po zabiegu zachęcam do przeczytania artykułu.

• Czym jest wędzidełko?
• Kwalifikacja do zabiegu
• Podcięcie wędzidełka- wskazania do zabiegu
• Zalecenia po podcięciu wędzidełka języka
• Kiedy najlepiej podciąć wędzidełko?

Czym jest wędzidełko?

Wędzidełko podjęzykowe jest fałdem tkankowym pomiędzy dolną powierzchnią języka, a dnem jamy ustnej. Znajduje się ono w części środkowej i jest pozostałością embriologiczną bez użytecznej funkcji w życiu człowieka. Wędzidełko podjęzykowe nie ma żadnej pożytecznej funkcji, a może stworzyć naprawdę wiele kłopotów, takich jak:

• trudności w ssaniu u niemowląt;
• nieprawidłową pozycję spoczynkową języka, czyli język leży nisko w jamie ustnej i nie jest przyklejony do podniebienia, co powodować może kształtowanie się wysokiego podniebienia oraz wad ortodontycznych;
• wady wymowy, np.: seplenienie międzyzębowe, nieprawidłowa realizacja głosek szumiących: sz, ż, cz, dż, głosek: r, t, d, n, l;
• infantylne połykanie, czyli takie, podczas którego kierujemy język między zęby bądź silnie napieramy na przednie zęby, a nie opieramy go o wałek dziąsłowy, co powodować może wady zgryzu i znacząco utrudnia leczenie ortodontyczne;
• napięcie w obrębie mięśni biorących udział w artykulacji;
• wąską artykulację, czyli mowę bez szerokiego otwierania jamy ustnej przez co nasz komunikat może zostać gorzej zrozumiany, mowa staje się niewyraźna;
• uszkodzenia stawu skroniowo- żuchwowego, którego rehabilitacja jest skomplikowana, niewielu jest specjalistów pracujących ze stawem skroniowo- żuchwowym u dzieci, szczególnie w małych miejscowościach.

Kwalifikacja do zabiegu:

Logopeda, neurologopeda ocenia wędzidełko podjęzykowe według specjalnych kryteriów i decyduje o tym, czy należy wykonać zabieg. To on wie czy dana budowa jamy ustnej pozwoli na prawidłową realizację głosek oraz uzyskanie prawidłowej pozycji spoczynkowej i normatywnego połykania. W momencie, kiedy uzna, że wędzidełko jest skrócone zaleca zabieg, który wykonuje chirurg szczękowy bądź laryngolog.

Podcięcie wędzidełka- wskazania do zabiegu:

• objaw serduszka na języku, czyli charakterystycznego wcięcia na czubku języka, w jego środkowej części, objaw ten może być widoczny, ale nie musi;
• widoczna ,,błonka” pod językiem, czyli nasze wędzidełko, które ponownie może być widoczne, ale nie musi, ponieważ występuje wędzidełko tylne, które bez trudu rozpozna logopeda i skieruje na przecięcie;
• brak wysuwania języka poza dolną wargę u niemowląt;
• trudności ze ssaniem spowodowane skróconym wędzidełkiem;
• nieprawidłowa wymowa spowodowana ograniczeniem ruchów języka poprzez wędzidełko;
• nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka, na skutek ankyloglosji (skróconego wędzidełka).

Zalecenia po podcięciu wędzidełka języka:

• systematyczne wykonywanie ćwiczeń zaleconych przez logopedę zarówno przed jak
  i po przecięciu; 
• zorganizowanie spokojnego planu tygodnia, by móc skupić się na ćwiczeniach mających na celu unoszenie języka, co kilka godzin zgodnie z zaleceniami logopedy;
• przygotowanie potraw, niezbyt gorących i łatwych do gryzienia, np.: zup kremów, miękkich kotlecików, musów owocowych itp.

Kiedy najlepiej podciąć wędzidełko?

W naszej głowie może pojawić się pytanie, kiedy podciąć wędzidełko? Odpowiedź jest prosta- im szybciej tym lepiej. Najlepiej w okresie noworodkowym, jeśli zostanie ono zauważone
i prawidłowo zdiagnozowane, ponieważ wtedy od razu tworzymy normatywne warunki wewnątrz jamy ustnej i nie utrwalamy złych nawyków. Jednak trzeba wiedzieć, że nigdy nie jest za późno, ponieważ wędzidełko można podciąć również w dorosłym wieku w celu poprawy komfortu życia i polepszeniu wymowy.

Zawsze, kiedy logopeda zauważy konieczność zabiegu podcięcia wędzidełka należy rozważyć jego wykonanie. Zachęcam do tego z całego serca, ponieważ zabieg jest niewielki, a powoduje naprawdę wiele korzyści.

Oliwia Dzwonnik- mgr logopedii, neurologopeda