Z problemem tzw. zimna na ustach zmagam się już od najmłodszych lat. Pamiętam, że co roku, mniej więcej w październiku, robiono u nas w szkole zdjęcia. I na każdej fotografii, czy to klasowej, czy to portretowej, od przedszkola do wyższych klas szkoły podstawowej, mój uśmiech szpecił ohydny strup. W późniejszych latach chciałam doczytać wszystko w tym temacie, aby ta sytuacja więcej się nie powtarzała. Wiadomość, że taka opryszczka jest zaraźliwa i niebezpieczna dla noworodków, oczywiście nie tak bardzo mnie interesowała jak teraz. Chciałam tylko wiedzieć, jak unikać i leczyć te pełne płynu pęcherzyki. Ale im więcej człowiek czyta, tym więcej zostaje potem w głowie.

Czym więc jest opryszczka?

Za wszystko odpowiedzialny jest wirus opryszczki zwykłej HSV1 i HSV2 (ang. Herpes Simplex Virus) spokrewniony z wirusem półpaśca i ospy wietrznej. Wirus opryszczki typu 1 (HSV1) odpowiada za opryszczkę w jamie ustnej i nosie, typu 2 (HSV2) natomiast za opryszczkę narządów płciowych. Co ciekawe, według danych szacunkowych, około 90% dorosłych jest nosicielami wirusa HSV1, a 10% wirusa HSV2. Pamiętajmy jednak, że nie wszyscy nosiciele borykają się ze swędzącym zimnem na ustach. Uśpiony wirus może nigdy nie dać o sobie znać. Ja, niestety, nie należę do tych szczęśliwców.

Jak dochodzi do zarażenia?

Do zakażenia prowadzą trzy drogi – droga kropelkowa, dotyk, kontakty seksualne. Najbardziej zaraźliwy jest płyn surowiczy powstały w pęcherzykach opryszczki.

Przyczyny nawrotów opryszczki na ustach

Przez znaczną część roku wirus opryszczki pozostaje w stanie uśpienia. Uaktywnia się pod wpływem niektórych czynników. Wystarczy nawet jeden z nich, a jeśli skumuluje się kilka, często jesteśmy bez szans, aby temu zapobiec. Te czynniki to między innymi:

• przeziębienie, grypa
• osłabienie odporności
• anemia
• gorączka
• niedożywienie
• stres
• miesiączka
• nadmierne działanie promieni słonecznych
• zabiegi dentystyczne
• solarium
• wyziębienie organizmu

Przebieg opryszczki wargowej

Cały przebieg opryszczki wargowej możemy podzielić na 5 kolejnych faz:

1. Swędzenie i pieczenie w okolicy ust, lekkie zaczerwienienie.
2. Dokuczliwe mrowienie i świąd, bolesne krosty w kącikach ust.
3. Pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym.
4. Pękanie pęcherzyków i uwolnienie płynu surowiczego. Tworzą się płytkie i bolesne nadżerki. Etap ten występuje po około 7 dniach od fazy 1 - pamiętajmy, że tu jest największe ryzyko zarażenia innych osób!
5. Strup o ciemnym zabarwieniu, który odpada po kilku dniach.

Opryszczka w ciąży

Bardziej niebezpieczną opryszczką dla kobiet w ciąży jest opryszczka narządów płciowych. Oczywiście, opryszczki wargowej nie można jednak lekceważyć. Szczególnie, jeśli to będzie pierwotne wystąpienie opryszczki, czyli takie, które pojawia się po raz pierwszy. Stanowi wtedy ryzyko dla rozwijającego się płodu. Trzeba wtedy koniecznie skonsultować się z lekarzem i rozpocząć leczenie.

Opryszczka wywołana wirusem HSV2 jest bardzo niebezpieczna dla dziecka w łonie matki, gdyż może wniknąć z krwią przez łożysko. Jest to częsta przyczyna wad rozwojowych tj. wodogłowia, problemów ze wzrokiem czy zaburzenia układu nerwowego. Opryszczka ta ma postać małych, swędzących i bolesnych pęcherzyków w miejscach intymnych. Po pęknięciu zamieniają się w bolesne owrzodzenia. W trakcie porodu istnieje ryzyko zarażenia noworodka. Zmiany skórne mogą być zatem powodem do podjęcia decyzji o cesarskim cięciu. Trzeba natychmiast udać się do lekarza ginekologa i podjąć stosowne leczenie.

W Internecie co rusz napotykamy się na artykuły opowiadające o niebezpiecznych „pocałunkach śmierci”. O co właściwie chodzi? Właśnie o zarażenie maluszków wirusem opryszczki.

Takie dzieciątka nie mają jeszcze rozwiniętego układu odpornościowego. Narażamy je na opryszczkowe zapalenie jamy ustnej oraz dokuczliwy ból, który sprawia, że dzieci nie chcą ssać, przez co mogą się odwodnić. Wirus wywołuje też groźne opryszczkowe zapalenie mózgu.

Oczywiście nie każdy kontakt z noworodkiem i pocałunek wywoła zakażenie. Lecz dlaczego się martwić, skoro można temu zapobiegać?

Kilka praktycznych rad na koniec:

• nie przebijać pęcherzyków opryszczki - to nie przyspieszy, a wręcz opóźni przebieg
• nie zdrapywać strupów po opryszczce - wydłuży to proces gojenia i może wywołać opryszczkę w innym miejscu
• w leczeniu opryszczki stosować maści i przyjmować witaminę B
• używać osobnych ręczników
• nie pożyczać nikomu szczoteczki do zębów i maszynki do golenia
• myć często ręce, a już szczególnie po dotknięciu pęcherzyków
• stosować balsamy i pomadki ochronne na usta
• w czasie aktywnej opryszczki nie całować dzieci, żony, męża  , a wszystkim cioteczkom, wujkom i innym odwiedzającym nasze malutkie pociechy z zimnem na ustach podarować maseczki na usta